Rodzice

 

Zachęcamy Państwa do odwiedzenia stron Internetowych:

 

 

www.edukacja.warszawa.pl

 

www.fundusz.org

 

www.wpek.pl

 

 http://www.ore.edu.pl/uczen-zdolny, http://www.pcdzn.edu.pl/publikacje/.../zdolny...

 

 

 

Dziecięce Pasje

 

Pomoc rodzica w rozwijaniu pasji, zainteresowań, czy zdolności dziecka jest bardzo ważna w każdym etapie rozwoju i życia.

Podstawowym błędem jest naciskanie na dziecko i zmuszanie go do zajęć pozalekcyjnych bez ówczesnego sprawdzenia poziomu satysfakcji z wykonywanych przez dziecko czynności.

Podstawową rolą rodzica jest więc OBSERWACJA – to właśnie ona pozwoli nam zrozumieć potrzeby naszego dziecka związane z samorozwojem. Również dzięki obserwacji unikniemy sytuacji, w których wykonywane przez nasze dziecko czynności są zbędną presją i źródłem frustracji, a nie satysfakcji i radości.

 

Rodzicu:

·       - zapewnij potrzebę miłości, poczucia bezpieczeństwa i akceptacji – pamiętaj, że jego pasje, zdolności, czy zainteresowania powinny być dla dziecka czynnością/ przeżyciem przyjemnym, a nie presją,

·      - pielęgnuj życie towarzyskie dziecka – inicjuj spotkania z rówieśnikami, z którymi dziecko ma dobry kontakt i których opinia jest ważna dla twojego dziecka, nie tylko rodzice i nauczyciele są autorytetem; organizuj spotkania tematyczne i wraz z dzieckiem zaplanuj scenariusz takiej inicjatywy, np. jeśli twoje dziecko przejawia zdolności aktorskie – zaplanuj wieczorek teatralny – wraz z dzieckiem opracuj scenografię, kostiumy, stwórz scenariusz, itp.,

·      - szanuj prywatność, szanuj indywidualizm – dziecko powinno mieć zapewniony własny kąt, gdzie będzie mogło w spokoju czytać, pisać, w skupieniu oddawać się swoim pasjom; indywidualizm w tak młodym okresie rozwoju jak np. przedszkole, czy podstawówka jest bardzo ważny, poczucie własnej wartości jest ważniejsze niż narzucane zachowania, czy opinie z którymi dziecko może się nie utożsamiać,

·     - wpieraj mocne strony – znając umiejętności dziecka i jego zainteresowania wspieraj je w działaniach w tym kierunku; motywacja ze strony bliskich osób jest bardzo ważna w każdym okresie rozwoju, wspieraj słowem, obecnością, jak również udostępniaj dziecku możliwości do poszerzania wiedzy na dany temat,

·   - pobudzaj intelektualnie, wzbudzaj ciekawość – wzajemne relacje rodzic – dziecko są bardzo ważne w rozwoju osobowościowym i intelektualnym; wzbudzając ciekawość w dziecku zadając liczne pytania dotyczące jego zainteresowań nie tylko upewnisz dziecko, że jego świat jest dla ciebie ważny, ale również zainicjujesz chęć poszukiwania informacji na interesujący dziecko temat; układając zagadki, udostępniając dziecku materiały naukowe zachęcasz dziecko do samodzielnego zagłębiania się w daną tematykę; zachęć dziecko poprzez rodzinę, z którą dziecko ma dobry kontakt, np. zaproponuj, żeby na następną wizytę u babci dziecko narysowało, bądź opisało swoje zainteresowania – opis może być w formie opowiadania, wiersza, może to być również piosenka połączona z krótką choreografią taneczną, scenka odegrana z rodzicami, rysunek, czy forma z modeliny, plasteliny;

·   - doradzaj, stawiaj cele, podnoś poprzeczkę na miarę możliwości dziecka – to ważne, aby zawsze służyć radą, motywować dziecko pochwałami, unikać krytyki; stawiaj cele, pokazuj rezultaty ich osiągania, np. spróbujmy napisać wierszyk dla babci, na pewno będzie jej bardzo miło,

·      -  unikaj osądzania, nie demotywuj – unikaj pytań typu: co to za dziwny pomysł?/ ten pomysł jest bezsensu/

·      - traktuj błędy dziecka jako naturalny etap uczenia się i poznawania świata oraz swoich możliwości – w przypadku niepowodzeń uświadamiaj dziecku, że jest to normalna kolej rzeczy, próbuj wypracować w dziecku zdolność rozwiązywania problemów i niwelowania źródła niepowodzeń. Wypracuj świadomość, że jeśli chcemy coś osiągnąć niekiedy musimy nad czymś długo pracować, wymyślać rozwiązania, ucz dziecka nieszablonowego myślenia,

·      - rozmawiaj o problemach – nie łódź się, że jakikolwiek problem twojego dziecka jest mniej ważny niż twój, czy innego dorosłego; przypomnij sobie swoje dzieciństwo, problemy i przede wszystkim uczucia jakie ci wtedy towarzyszyły; rozwiązywanie problemów twojego dziecka, częste rozmowy nie tylko pomogą mu w nauce, ale również w rozwijaniu pasji i wyrażaniu siebie; żaden zestresowany człowiek nie będzie w stanie myśleć kreatywnie i skupiać się na czymkolwiek; dorosły ma z tym problem, co dopiero dziecko, które może nawet nie wiedzieć co jest źródłem jego złego samopoczucia; zadawaj pytania naprowadzające: ktoś ci sprawił przykrość?/ czy jest jakieś dziecko, którego się boisz, lub nie lubisz? dlaczego?,

·     - dostrzegaj i doceniaj starania i sukcesy swojego dziecka – każda okazja jest dobra – odwiedziny znajomych, rodziny – prezentacja prac, dyplomów, medali, zdjęć z olimpiad, wystąpień, konkursów, itp.,

·     - poszerzaj horyzonty – bardzo dobrą inicjatywą łączącą większość powyższych zaleceń jest udział dziecka w różnego rodzaju społecznych inicjatywach – kieruj dziecko wszędzie tam gdzie dużo się dzieje – na rzecz ochrony ziemi, zwierząt, ludzi, kultur, bądź też inicjatyw związanych z rywalizacją, czy zabawą, np. sprzątanie ziemi, zbiórka żywności dla zwierząt ze schroniska, zbiórka odzieży dla biednych dzieci – to uczy wrażliwości, wypłukuje obojętność na ludzką krzywdę, daje poczucie przynależności do społeczeństwa, dziecko czuje się potrzebne; można samodzielnie, jeśli nie jest to wpisane w plan żadnego programu, zaproponować dziecku zrobienie plakatu z okazji danego wydarzenia, napisanie listu do biednych dzieci, czy wraz z rodzicem uszycie obroży dla psa, itp.,

·     - kluby sportowe, czy wszelkie inne działalności związane ze sportem to świetna okazja do przybliżenia dziecku i nauczenia rywalizacji; dobry sposób na spędzanie czasu z rówieśnikami, gry zespołowe uczą współpracy jak również strategicznego myślenia; w przypadkach niepowodzeń drużynowych, czy indywidualnych podnoszą poprzeczkę i wzbudzają chęć samodoskonalenia,

·    - w miarę możliwości staraj się kierować dziecko na zajęcia poza lekcyjne związane z jego zainteresowaniami: kółka teatralne, zajęcia taneczne, kluby sportowe, kółka matematyczne i inne; po zapisaniu dziecka analizuj z nim formę zajęć, plusy i minusy spotkać, jak również rozmawiaj z prowadzącymi, dowiaduj się jakie są mocne strony twojego dziecka, a nad czym i w jaki sposób możecie popracować w domu,

·    - czytaj, pytaj, opowiadaj – pamiętaj, że rodzic jest pierwszym przed nauczycielem i pedagogiem mentorem, dlatego zwłaszcza w wieku przedszkolnym wzbudzaj ciekawość i wyobraźnię dziecka czytając bajki, zadając pytania dotyczące bohaterów – ich wyglądu zewnętrznego, ich zachowania, motywów postępowania,

·     - wykorzystujmy świat do zabawy i edukacji – wymyślajmy wartościowe zabawy, np. liczenie sumy liczb na tablicach rejestracyjnych mijanych samochodów, układanie zagadek dotyczących potraw ugotowanych na obiad, np. dla młodszych dzieci – co jest w zupie – marchewka – które zwierzęta jedzą marchewkę?; po obiedzie wspólnie znajdźcie ciekawe informacje dotyczące zwierząt jedzących marchewkę, lub inne warzywa; dla dzieci starszych można dodać pytanie dotyczące słynnych w literaturze danych zwierząt, np. nasza szkapa, w kwestii pomidorów nawiązać do Hiszpanii, w kwestii ziemniaków – skąd się bierze ziemniak, jaką pracę musi wykonać rolnik,

·     - monitorujmy postępy – zachęcajmy dziecko do uwieczniania swoich zainteresowań, np. w postaci pamiętnika; jeśli twoje dziecko interesuje się zwierzętami niech opisuje swoje obserwacje na ich temat, itp. 

 

Literatura pomocnicza:

Monks F.J., Yburg I.H „Jak rozpoznawać uzdolnione dziecko. Poradnik dla rodziców” Krakow 2007

1.      Jabłonowska, J. Łukasiewicz – Wieleba „Drogi rozwoju zainteresowań i zdolności” Warszawa 2011

Eby J., Smutny J. F. „Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży” Warszawa 1998

Bronikowski M. „Wychowanie fizyczne poprzez zabawy i gry ruchowe” Wyd. AWF   w Poznaniu, Poznań 2007

Gruszczyk – Kolczyńska E. „O dzieciach matematycznie uzdolnionych” Wyd. Nowa Era Warszawa 2012

Borowska A. „Czy moje dziecko jest zdolne?” Wyd. Pedagogiczne ZNP Warszawa 2009

Drobin C., Dubom A., „Sprawdź zdolności i inteligencję swojego dziecka” Wyd. Dobrucki i Malicki DMS Otwock 1993

Kaniak – Urban Ch. „Każde dziecko ma swoje mocne strony. Jak rozwijać naturalne zdolności dziecka?” Poradnik dla rodziców i wychowawców, Kielce 2002

Lewis D. „Jak wychować zdolne dziecko?” Wyd. PZWL, Warszawa 1988

Perleth Ch. „Jak odkrywać i rozwijać uzdolnione dzieci: każde dziecko ma talent” Wyd. Lekarskie PZWL Warszawa 2003

1.      Pietrasiński „Struktura zdolności i uzdolnień. Twórczość. Zdolności. Wychowanie.” Wyd. PWN 1976 Warszawa s. 735-762

Bieluga K. „Rozpoznawanie i stymulowanie cech inteligencji oraz myślenia twórczego  w domu i w szkole” Wyd. Impuls Kraków 2009

Czelakowska D. „Inteligencja i zdolności twórcze dzieci w początkowym okresie edukacji” Wyd. Impuls Kraków 2007

Grupa „Math” Program Tempus Redesign „Gry i zabawy dydaktyczne  w nauczaniu początkowym” Tarnobrzeg 1994

Gruszczyk – Kolczyńska E. „Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego i w pierwszym roku szkolnej edukacji” Wyd. Edukacja Polska S.A. Warszawa 2009

Hemmerling W. „Zabawy w nauczaniu początkowym” Wyd. Szkolne

i Pedagogiczne Warszawa 1990

Monks F. J., Ypenburg I. H., „Jak rozpoznawać uzdolnione dziecko. Poradnik dla rodzicow.” Wyd. WAM Kraków 2007

Pietrasiński Z. „Myślenie twórcze” Wyd. PZWS Warszawa 1969

Braun M., Mach M. „Jak pracować ze zdolnymi – Poradnik dla nauczycieli   i rodziców.” ORE Warszawa 2012

Bates J., Munday S., ”Dzieci zdolne, ambitne i utalentowane” Wyd. K. E. Liber Warszawa 2005

Partyka M. „Dzieci zdolne” Wyd. CMPPP Warszawa 2000

Partyka M. „Zdolni, utalentowani twórcy. Poradnik dla pedagogów, psychologów i rodziców.” Wyd. CMPPP Warszawa 1999

Shapiro L. „Jak wychować dziecko o wysokim IQ. Przewodnik dla rodziców” Wyd. Prószyński i S-ka Warszawa 1999

Stachera H., Kijo A., Wilińska J. „Jak pomagać rozwijać uzdolnienia informatyczne?” ORE Warszawa 2014.

 

Opracowanie: Justyna Drabik- pedagog

 

Szanowni Państwo,

·         zachęcamy do lektury publikacji z zakresu pracy z uczniem zdolnym, wydanych w ramach projektu realizowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji pn.: „Opracowanie i wdrożenie kompleksowego systemu pracy z uczniem zdolnym” współfinansowanego przez Unię Europejską w,ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

1.       Poradniki: 
http://www.ore.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=2214:jak-pracowa-z,uczniem-zdolnym-zapraszamy-do-zamawiania-poradnikow-z-zakresu-pracy-z-uczniem-zdolnym&catid=120:efs-uczen-zdolny-aktualnoci&Itemid=1353&Itemid=1353 

2.       Model pracy z uczniem zdolnym na poszczególnych etapach kształcenia: 
http://www.ore.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=3580%3Ajak-pracowa-z-uczniem-zdolnym-zapraszamy-do-zamawiania-modelu-pracy-z-uczniem-zdolnym-w-szkole-podstawowej-i-modelu-pracy-z-uczniem-zdolnym-w-gimnazjum&catid=119%3Aefs-uczen-zdolny&Itemid=1353 

3.      Raport „Uczeń zdolny – analiza dostępnych narzędzi diagnostycznych”:
https://www.ore.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=3026:ucze-zdolny-analiza-dostpnych-narzdzi-diagnostycznych&catid=120:efs-uczen-zdolny-aktualnoci&Itemid=1353

·        Zachęcamy jednocześnie do lektury poradnika „Zdolne dziecko. Pierwsza pomoc” autorstwa Marcina Brauna i Marii Mach (Pani Mach jest członkiem Kapituły do spraw opiniowania wniosków szkół ubiegających się o przyznanie Certyfikatów WARS i SAWA i Honorowych Wyróżnień „Szkoła z pomysłem” Prezydenta m.st. Warszawy). Poradnik dostępny jest na stronie Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci w formacie .pdf oraz jakodarmowy ebook: http://fundusz.org/aktualnosci/36-zdolne-dziecko-pierwsza-pomoc .

 

 

OŚWIATOWE ABC - Zdolności dzieci

DRODZY RODZICE! Zapraszamy do refleksji. Zastanówmy się wspólnie: Czy,potrafimy określić zainteresowania, pasje, uzdolnienia własnego dziecka? Czy i jak często Czy wiemy, co lubi robić i co jego zdaniem jest możliwe do osiągnięcia?

Jak dobrze znamy zainteresowania, mocne strony, zdolności swoich pociech? Jak dobrze znają uzdolnienia swoich uczniów pedagodzy i nauczyciele w szkole? Czy uczniowie zdolni potrzebują wsparcia od nauczycieli i pedagogów, czy wręcz przeciwnie, ponieważ są zdolni – poradzą sobie sami „wystarczy tylko im nie przeszkadzać”? zadajemy dziecku pytanie,  czym chce się zająć w wolnym czasie?

 

JAKIE SĄ DZIECI – UCZNIOWIE ZDOLNI?

Takie dzieci wyróżniają się wiedzą pozaszkolną oraz niekiedy ukierunkowanymi już w okresie wczesnego dzieciństwa uzdolnieniami i pasjami. Mają też odmienne od swoich rówieśników potrzeby rozwojowe. Są,wymagający, dociekliwi, niełatwo ich zaspokoić zdawkową odpowiedzią na pytanie, które właśnie zadali. Interesują się wszystkim i najczęściej wytrwale, do momentu aż zaspokoją swoją ciekawość zgłębiając interesujący ich temat.

 

CECHY I ZACHOWANIA DZIECI – UCZNIÓW ZDOLNYCH

 

 

JAK RODZIC MOŻE POZNAĆ, CZY JEGO DZIECKO POSIADA SZCZEGÓLNE ZDOLNOŚCI?

Czy Twoje dziecko interesuje się roślinami? Lubi konstruować? Każdą wolną chwilę potrafi spędzić przy komputerze, by poznać do końca jego możliwości? A,może trenuje bieganie na długie dystanse, śpiewa lub tańczy i ma już jakieś sukcesy w którejś z tych dziedzin? Dostrzegasz w nim szczególną wrażliwość, jeśli chodzi o pomaganie innym? A może interesuje się astronomią, fizyką lub robi coraz to nowe doświadczenia i eksperymenty? Może właśnie projektuje stroje lub zakłada zespół muzyczny i czynnościom tym poświęca wiele czasu i,uwagi? Jeśli którekolwiek pytanie pasuje choć w najmniejszym stopniu do Twojego dziecka, warto zatroszczyć się o rozwój przejawianych przez nie zdolności.

JAK WYCHOWYWAĆ ZDOLNE DZIECKO? JAK JE WSPIERAĆ W ROZWOJU?

Rodzice często zadają te pytania sobie, nauczycielom i specjalistom z zakresu edukacji uczniów zdolnych. U,tych ostatnich szukają pomocy w wychowywaniu swoich zdolnych, uzdolnionych, a czasem wręcz utalentowanych dzieci. Nie ma specjalnych metod wychowywania dzieci zdolnych. Warto jednak się zastanawiać, jak zadbać o to, aby jednostki te mogły jak najbardziej harmonijnie się rozwijać. Im wcześniej zaczniemy obserwować wszelkie przejawy ciekawości i,zainteresowań dziecka, tym bardziej świadomie każdego dnia będziemy uczestniczyć w procesie kształtowania się jego uzdolnień. Zacznijmy więc od zaspakajania ciekawości poznawczej najmłodszych pytających nieustannie – co to? Po co? Dlaczego? Dziecięca ciekawość ma wówczas ogromne szanse przerodzić się w dociekliwość, chęć zgłębiania otaczającego świata i,samodzielnego zdobywania wiedzy. Niezwykle cenne będzie więc częste czytanie, opowiadanie bajek, historii, treści książek, które rozbudzają ową naturalną, spontaniczną ciekawość. Rodzice są pierwszymi, i,najczęściej najbardziej znaczącymi nauczycielami i wychowawcami młodego pokolenia. Częste rozmowy z dziećmi mają znaczący wpływ na rozwój zainteresowań i,późniejszych uzdolnień. Wprowadzają dzieci w świat nauki i wiedzy, w,otaczającą rzeczywistość. Ważny element rozpoznawania i rozwijania zdolności to także wspólne wartościowe zabawy, np. liczenie sumy liczb w,rejestracjach mijanych samochodów podczas podróży, rozwiązywanie zagadek i,układanie zadań o,przygotowywanych właśnie na obiad potrawach. Także nauczyciele, już w przedszkolu i edukacji wczesnoszkolnej, wspierają pierwsze zainteresowania, pasje swoich podopiecznych poprzez stwarzanie takich sytuacji dydaktycznych, które zachęcają je do: budowania z klocków, śpiewania piosenek, tanecznych i recytatorskich popisów, liczenia, rozwiązywania problemów w praktyce, uczenia się pracy w,zespole. Czy,Twoje dziecko jest zdolne? Zdecydowanie tak! Każdy z nas jest zdolny. Jednak różnimy się od siebie nie tylko rodzajem posiadanych zdolności, ale także ich poziomem.

ZDOLNOŚCI

To różnice indywidualne w możliwościach intelektualnych każdego z nas, które sprawiają, że pomimo takiej samej wiedzy i motywacji niektórzy ludzie osiągają lepsze od innych rezultaty w uczeniu się i działaniu. W,projekcie prowadzonym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Ośrodek Rozwoju Edukacji „Opracowanie i wdrożenie kompleksowego systemu pracy z uczniem zdolnym” zespół ekspertów nazwał ucznia zdolnego, wskazując na wyróżniającą go przynajmniej jedną z trzech wymienionych poniżej cech:
- ma wysokie osiągnięcia lub możliwości takich osiągnięć w dziedzinie nauki, twórczości lub działalności społecznej(obywatelskiej,,charytatywnej),
- charakteryzuje go wysoki poziom uzdolnień specjalnych (np. artystycznych, sportowych, organizacyjnych)
- odznacza się wysokim poziomem zdolności ogólnych, inaczej poznawczych, zwanych też często szkolnymi (dotyczą przedmiotów szkolnych). Wymienione cechy poparte są cechami osobowości, między innymi wysoką motywacją, aktywnością własną, zaangażowaniem, zdolnością przewidywania. Rozwijane zdolności naturalne, poparte wielogodzinną pracą (np. trenowaniem jakiejś dziedziny sportu) mogą ujawnić talent.

UZDOLNIENIA

To zdolności specjalne, inaczej kierunkowe, umożliwiające osiąganie wysokich rezultatów w różnych dziedzinach, np. z,przedmiotów szkolnych, ale także w,dziedzinach artystycznych, technicznych, społecznych itd. Każdy człowiek potrafi rysować, malować, tańczyć, mówić w jednym lub kilku językach – jest więc zdolny, tzn. posiada zdolność ogólną do wykonywania o wyższych aktywności. Jednak efekty podejmowanych przez ludzi działań są różne pod względem jakości – jedni wykonają je lepiej, inni zdecydowanie gorzej. Tych pierwszych uznać można zatem za zdolniejszych, drugich za mniej zdolnych. Osiągnięcia w dziedzinie przedmiotów szkolnych, np. tytuł finalisty lub laureata w,olimpiadzie, sukcesy i,wyróżnienia w dziedzinie artystycznej lub sporcie, to wskazanie na uzdolnienia specjalne, kierunkowe.

TALENTY

Warto wiedzieć, że: wrodzone zadatki, aby mogły przerodzić się w talent wymagają umiejętnego wspierania, stymulowania, motywowania, determinacji i,wytężonej pracy dziecka i jego opiekunów – rodziców i nauczycieli. Wielu psychologów, którzy poddali analizie kariery ludzi wybitnych, potwierdza, że,potrzeba około dziesięciu lat pracy i,dziesięciu tysięcy godzin, aby osiągnąć mistrzostwo w danej dziedzinie.  Świadomi rodzice bardzo interesują się zagadnieniami rozpoznawania zdolności i sposobami ich rozwijania. Aby rozwijać zdolności swoich pociech, szukają specjalistycznej pomocy, wsparcia psychologiczno - pedagogicznego w literaturze, w szkole i poza nią – w,instytucjach, organizacjach, w tzw. Miejscach Odkrywania Talentów (www.ore.edu.pl/odkrywamytalenty).

 

PRZYKŁADY UCZNIÓW PRZEJAWIAJĄCYCH UZDOLNIENIA W RÓŻNYCH DZIEDZINACH:

 

Kasia (lat 10)

– od najwcześniejszych lat lubi oglądać bajki, filmy, czytać, słuchać opowiadań i,informacji o zwierzętach. Podczas wakacji opiekowała się nawet mrówkami. Chore zwierzątko nie pozwoliło jej dotrzeć do szkoły na pierwszą lekcję. Z,niecierpliwością czeka na każdy wtorek, kiedy jest lekcja przyrody. Zawsze jest zaangażowana, uważna, chętnie pomaga innym w rozwiązywaniu zadań, ćwiczeń. Uwielbia doświadczenia i,eksperymenty.

Sama z siebie prowadzi obserwacje zachowań swego pudelka i zapisuje je w,pamiętniku. Zadaje wiele pytań i każdy temat łączy ze zwierzętami. Ostatnio wygrała konkurs wiedzy przyrodniczej. Chciałaby w,przyszłości leczyć zwierzęta. Kasia interesuje się przyrodą. Prawdopodobnie ma uzdolnienia przyrodnicze.
Jak pomóc takiemu dziecku w rozwijaniu zainteresowań i uzdolnień?
Stwarzaj możliwości rozwoju obserwowanych zainteresowań poprzez dostarczanie: albumów, czasopism, filmów, książek o tematyce związanej ze zwierzętami, organizowanie wycieczek do zoo, muzeów przyrody naturalnej, centrów nauki, laboratoriów, wycieczek do lasu, parku. Zachęcaj do prowadzenia dziennika badań, przygotowywania projektów związanych z,zainteresowaniami, a następnie umożliwiaj prezentację nawet najmniejszych osiągnięć na szerokim forum. Jeśli zaobserwujesz, że zainteresowanie to staje się trwałe – dziecko przez długi czas poszerza swoją wiedzę, zgłębia tę tematykę, docieka, stawia pytania, poszukuje własnych odpowiedzi, wykorzystując różne źródła wiedzy – daje to podstawę do przypuszczeń, że są to uzdolnienia. Potwierdzić możemy wówczas swoje obserwacje i,przypuszczenia, zwracając się do specjalisty – nauczyciela w szkole lub psychologa w poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Czy wiesz, że: Ten rodzaj uzdolnień posiadają w dużej mierze podróżnicy, ekolodzy, odkrywcy nowych lądów, przedstawiciele nauk biologicznych i,geograficznych, weterynarze. Do tej grupy zaliczyć należy także miłośników turystyki, ekologii, natury i zwierząt, dbających o ochronę ich życia i harmonijny rozwój świata.

Zbyszek (lat 12)

– zawsze wokół niego jest wielu kolegów. Inicjuje różne działania na terenie klasy i szkoły. Kiedy już pracuje w grupie, najczęściej to on planuje, wymyśla jakby było interesująco, podejmuje ostateczne decyzje. Na ogół wszyscy go słuchają. Imprezy i spotkania, w które Zbyszek się angażuje, zawsze są ciekawe i,dobrze zorganizowane. Koledzy mówią, że rozumie problemy innych. Interesuje się polityką, chętnie ogląda i,analizuje przemowy, wystąpienia ważnych osób ze sceny politycznej. Zbyszek chciałby w przyszłości robić wspólnie coś z innymi, pracować z ludźmi. Zbyszek prawdopodobnie jest uzdolniony społecznie. Ma duże zdolności liderskie. Jak pomóc takiemu dziecku w rozwijaniu zainteresowań i uzdolnień? Stwarzaj takie sytuacje, w których będzie ono mogło samodzielnie zorganizować swoje urodziny, pozwalaj zapraszać do domu kolegów i,koleżanki i brać udział w,zabawach z rówieśnikami. Podsuwaj filmy, książki, z których będzie mogło uczyć się prawidłowych relacji z innymi ludźmi, zachęcaj do publicznych wystąpień, dyskutuj i,wymieniaj poglądy z dzieckiem. Porozmawiaj z,nauczycielami o twoich obserwacjach co do zainteresowań dziecka i,poproś o,wskazówki do pracy z nim. Czy wiesz, że: Ten rodzaj zdolności posiadają: politycy, społecznicy, sprzedawcy, psychoterapeuci, nauczyciele, menedżerowie, dyrektorzy, liderzy zespołów zadaniowych, negocjatorzy, tutorzy, pracownicy socjalni, lekarze i pielęgniarki. Na co dzień uzdolnienie to przejawiają się zainteresowaniem innymi ludźmi, ich problemami, sukcesami. Osoby takie są otwarte, życzliwe, empatyczne, potrafią wyrażać i mówić o,uczuciach swoich i,innych.

Zuzia (lat 15)

– zazwyczaj chce wszystko przemyśleć, zastanawia się nad sobą, analizuje własne postępowanie, jest refleksyjna. Lubi być sama ze sobą. Pozornie wyizolowana, skoncentrowana na własnych przeżyciach, doznaniach. Prowadzi pamiętnik. Dużo czyta, pisze piękne opowiadania, wiersze, recytuje, ma bogaty zasób słownictwa. Była laureatką olimpiady z,języka polskiego. W drugiej klasie gimnazjum zapisała się na trening interpersonalny. Lubi klasowe zajęcia z panią psycholog. Mówi o sobie, że udaje się jej docierać do samej siebie. Analizuje swoje zachowania, postępowanie. Pracuje nad sobą. Ma duże trudności na lekcjach matematyki. Problemy sprawiają jej zadania logiczne i geometria przestrzenna. Zuzia przejawia uzdolnienia literackie. Jak pomóc takiemu dziecku w rozwijaniu zainteresowań i,uzdolnień? Zachęcaj do czytania i,samodzielnego pisania tekstów. Na różne okazje kupuj pamiętnik, ciekawą książkę. Zachęcaj do udziału w,konkursach recytatorskich, literackich, odczytach i otwartych wykładach, spotkaniach z,literatami. Motywuj do nawiązywania kontaktów z,kolegami i koleżankami, jeśli zauważasz, że Twoje dziecko, podobnie jak Zuzia ma słabe relacje z innymi.

 

Rozmawiaj z dzieckiem o jego odczuciach, przeżyciach i emocjach. Staraj się jak najwięcej słuchać i,zrozumieć uczucia dziecka. Korzystaj ze spotkań ze specjalistami, wspierając się w wychowywaniu tego rodzaju dziecka zdolnego ich wiedzą i kompetencjami. Zadbaj o pokonywanie trudności w innych przedmiotach, nie wywieraj jednak nacisku na dobre lub bardzo dobre oceny z,przedmiotu, który stanowi problem dla dziecka. Czy wiesz, że: Do grupy osób, których cechuje ten rodzaj uzdolnień, zaliczamy: wybitnych pisarzy, filozofów, mistyków, psychoterapeutów, poetów, kompozytorów, artystów i prawników. Ludzie Ci najczęściej rozumieją swoje emocje, uczucia, motywacje i system wartości, którym się kierują. W,życiu ważny jest dla nich osobisty rozwój. Często osoby te zainteresowane są prawem, przestrzeganiem reguł, zasad, kodeksów. Zwykle kierują się normami moralnymi, bywa, że stają się autorytetami moralnymi dla innych. Na przykładzie Zuzi łatwo zauważyć, że uczniowie uzdolnieni w,jakimś kierunku mogą mieć także kłopoty w uczeniu się. Są,uczniowie, którym nauka przychodzi łatwo, i,ci, którzy muszą więcej wysiłku włożyć w,zaliczenie danego przedmiotu, wykazują natomiast uzdolnienia tzw. specjalne/kierunkowe np. artystyczne, sportowe, społeczne itp.